Στις 20 Μαΐου 2011, πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη της ΕΔΕΜ στο μουσείο Μπενάκη στην αναδρομική έκθεση «Ο θαλασσογράφος Ιωάννης Αλταμούρας-η ζωή και το έργο του», όπου ουσιαστικά παρουσιάστηκε ο καλλιτέχνης μέσα από πίνακες, ιστορικά έγγραφα και προσωπικά αντικείμενα τόσο του ίδιου όσο και της οικογένειάς του. Η επίσκεψη επίσης περιελάμβανε μια προγραμματισμένη για την ΕΔΕΜ και ενδιαφέρουσα ξενάγηση, από την ιστορικό τέχνης και επιμελήτρια της έκθεσης κα Ελένη Κυπραίου, την οποία και ευχαριστούμε θερμά.

Η κα Κυπραίου ανέφερε ότι εργάστηκε χρόνια προκειμένου να συγκεντρώσει όλο το υλικό για την έκθεση. Όπως χαρακτηριστικά μάς ανέφερε, το πολύ ενδιαφέρον στοιχείο επικεντρώνεται στη μητέρα του ζωγράφου, την Ελένη Μπούκουρα, η οποία κατάφερε να ανατρέψει όλες τις ισχύουσες συμβάσεις της εποχής της για τις γυναίκες, που απαγορευόταν να κάνουν οτιδήποτε, όταν με την υποστήριξη του πατέρα της αλλά και της μητέρας της σπούδασε ζωγραφική στη Ρώμη, στη Σχολή των Ναζαριστών και στη συνέχεια στη Φλωρεντία, μεταμφιεσμένη σε άντρα προκειμένου να γίνει δεκτή. Ήταν η Ελένη Mπούκουρα αυτή που διεκδίκησε να ανοίξουν οι Ακαδημίες των Τεχνών, επιτρέποντας στις γυναίκες να έχουν πρόσβαση στη γνώση. Ο θάνατος όμως του γιου της από φυματίωση και ο θάνατος της κόρης της, που επίσης είχε πεθάνει από φυματίωση λίγα χρόνια πριν, οδήγησαν την Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα σε νευρικό κλονισμό και στην τρέλα. Η ζωή της Ελένης Μπούκουρα ενέπνευσε τη Ρέα Γαλανάκη να γράψει το βιβλίο «Ελένη ή ο Kανένας», εκδ. Άγρα 1998.

Την ημέρα της επίσκεψης στο μουσείο Μπενάκη, παρευρέθηκαν η πρόεδρος της ΕΔΕΜ Μπέττυ Ρούνη, μέλη του ΔΣ καθώς και φίλες-μέλη της Ένωσης.

Βιογραφία Ι. Αλταμούρα (1852-1878)
Ο Ιωάννης Αλταμούρας ήταν γιός της πρώτης Ελληνίδας ζωγράφου, της τραγικής Σπετσιώτισσας Ελένης Μπούκουρα - Αλταμούρα και του ζωγράφου Σαβιέρο Αλταμούρα. Από πολύ μικρός ο Ιωάννης εμφάνισε την ιδιαίτερη ικανότητά του στη ζωγραφική. Σπούδασε στη Σχολή των Τεχνών-την μετέπειτα «Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας» και την διετία 1871-1872 μελέτησε ζωγραφική κοντά στον Νικηφόρο Λύτρα. Συνέχισε τις σπουδές του στην Κοπεγχάγη (1873-1876). Με την επιστροφή του στην Ελλάδα ανοίγει εργαστήριο ζωγραφικής στην Αθήνα και καθώς η φήμη του όλο και αυξάνεται προσβάλλεται από φυματίωση. Πεθαίνει το 1878 στην ηλικία των 26 ετών.

Το έργο του
Το έργο του περιορισμένο σε ποσότητα, αποδίδει το ταλέντο του σε θέματα που αναφέρονται κυρίως σε θαλασσογραφίες. Οι θαλασσογραφίες του δείχνουν «ένα ταλέντο ισάξιο του θαλασσογράφου του 19ου αι. του Κωνσταντίνου Βολανάκη». Το 1875 έστειλε από την Κοπεγχάγη στην έκθεση των Ολυμπίων στην Αθήνα το έργο του «Το λιμάνι της Κοπεγχάγης» για το οποίο τιμήθηκε με το αργυρό μετάλλιο β΄ τάξης. Από τα έργα του Ι. Αλταμούρα η «Ναυμαχία των Πατρών» βρίσκεται σήμερα στην κεντρική αίθουσα του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι τη χρονιά που πέθανε δύο από τα έργα του-πολεμικές θαλασσογραφίες «Η πυρπόληση της πρώτης οθωμανικής φρεγάτας στην Ερεσό από τον Παπανικολή» και «Η ναυμαχία του ναυάρχου Μιαούλη εναντίον δύο οθωμανικών φρεγατών στην είσοδο της Πάτρας» παρουσιάστηκαν στη Διεθνή έκθεση στο Παρίσι .

Αν και οι τεχνοκριτικοί τον κατατάσσουν στην ακαδημαϊκή «Σχολή του Μονάχου», «η φωτεινότητα των έργων του, ο ανοιχτός ορίζοντας και η κίνηση δείχνουν ότι ο Αλταμούρας είχε αρχίσει να στρέφεται προς τον ιμπρεσιονισμό».

Επιμέλεια: Άντα Αναστασοπούλου, Αρχ. Μηχ.