|
Άρθρο της Ιωάννας Παπαϊωάννου, Διπλ. Μηχανικού ΕΜΠ
Tο Μάρτιο του 2000 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Λισσαβώνα απηύθυνε ιδιαίτερη έκκληση στο αίσθημα κοινωνικής ευθύνης των εταιρειών αναφορικά με τις βέλτιστες πρακτικές για τη δια βίου μάθηση, την οργάνωση της εργασίας, τις ίσες ευκαιρίες, την κοινωνική ένταξη και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ένα χρόνο αργότερα, το 2001, η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων εξέδωσε το Πράσινο βιβλίο: Προώθηση ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για την εταιρική κοινωνική ευθύνη αποσκοπώντας στο να δώσει την εκκίνηση για μια ευρύτερη δημόσια συζήτηση όπου θα συμμετείχαν δημόσιες αρχές, διεθνείς οργανισμοί, επιχειρήσεις, κοινωνικοί εταίροι και άλλοι ενδιαφερόμενοι παράγοντες με θέμα τον τρόπο προώθησης της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης σε ευρωπαϊκό και σε διεθνές επίπεδο. Το Πράσινο Βιβλίο επεσήμανε ιδιαίτερα ότι οι κοινωνικά υπεύθυνες πρακτικές αφορούν μεταξύ άλλων και την υγεία και ασφάλεια στους χώρους εργασίας.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει ένα συνεκτικό νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο το οποίο καθορίζει τις ελάχιστες προδιαγραφές για την προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων. Ωστόσο, ξεπερνώντας τους υπάρχοντες κανόνες και πρότυπα πολλές εταιρείες χρησιμοποιούν την προώθηση της υγείας και ασφάλειας ως κριτήριο κατά την προμήθεια προϊόντων και υπηρεσιών από άλλες εταιρείες ή ως στοιχείο προώθησης των δικών τους προϊόντων.
Στην κοινοτική στρατηγική υγείας και ασφάλειας για την περίοδο 2002-2006 γίνεται σαφής αναφορά στην πρόθεση της Επιτροπής να ενθαρρύνει την εταιρική κοινωνική ευθύνη, στο πλαίσιο της ανάπτυξης άλλων μέσων (εκτός της νομοθετικής δράσης) για την προώθηση της προόδου, την ενθάρρυνση των φορέων να βελτιωθούν και για τη συνεργασία του συνόλου των συμμετεχόντων φορέων στην υλοποίηση των γενικών στόχων της στρατηγικής.
Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη μπορεί να αποτελέσει το πλαίσιο εκείνο μέσω του οποίου η ασφάλεια και υγεία στην εργασία (ΑΥΕ) συνδέεται με τη διαχείριση ανθρωπίνων πόρων, την ισορροπία εργασιακού και ιδιωτικού βίου, περιβαλλοντικά θέματα, άλλα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα, την παραγωγικότητα και την κερδοφορία.
Η καλύτερη ενσωμάτωση της ΑΥΕ και της ΕΚΕ, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία προϋποθέτει μεταξύ άλλων:
* Την εξέταση των υφιστάμενων δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών και την αξιοποίησή τους ως βάση για τη σύλληψη νέων και καινοτόμων ιδεών.
* Την επικοινωνία με εταιρείες που έχουν ήδη υιοθετήσει δραστηριότητες ΕΚΕ για να ληφθούν πληροφορίες που αφορούν την υλοποίηση της πολιτικής, πιθανές δυσκολίες κλπ. Πρόσθετες πηγές πληροφόρησης αποτελούν τα δίκτυα υγείας και ασφάλειας, οι επαγγελματικοί ή κλαδικοί φορείς, οι οργανώσεις εργοδοτών και εργαζομένων, η συμμετοχή σε προγράμματα ευαισθητοποίησης.
* Τον καθορισμό των στρατηγικών στόχων καθώς και τη σύνδεση των στόχων της ΑΥΕ με άλλους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους.
* Την εξισορρόπηση των τριών πτυχών της ΕΚΕ: της κοινωνικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής συνιστώσας. Τα θέματα ασφάλειας και υγείας αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνικής συνιστώσας.
* Την εξισορρόπηση των εσωτερικών και εξωτερικών πτυχών της ΕΚΕ. Η ασφάλεια και υγεία δεν αποτελούν μόνο εσωτερική πτυχή αλλά και εξωτερική καθώς οι κίνδυνοι μπορεί να μετατεθούν σε εξωτερικό επίπεδο μέσω της ανάθεσης σε άλλους οργανισμούς.
* Την υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί καθώς η ανάγκη δέσμευσης από την ηγεσία ισχύει εξίσου για την ΑΥΕ και την ΕΚΕ.
* Την υιοθέτηση καινοτόμων πρακτικών και προτάσεων.
* Την οργανωτική μάθηση και ανάπτυξη σε έναν οργανισμό καθώς η προώθηση της πολιτικής της ΕΚΕ προϋποθέτει την κατάρτιση των εργαζομένων σχετικά με την έννοια της ΕΚΕ ώστε να αναπτυχθούν νέες αξίες και να δημιουργηθεί η κατάλληλη εταιρική κουλτούρα.
* Την ενημέρωση όλων των ενδιαφερόμενων μερών.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΚΕ επιφέρει στον τομέα της προστασίας της εργασιακής ασφάλειας και υγείας πολλαπλά οφέλη:
* Καλύτερη ενσωμάτωση της ΑΥΕ σε άλλες πολιτικές δεδομένου ότι η εταιρική διακυβέρνηση ακολουθεί μια ολιστική προσέγγιση, όπου η ΑΥΕ δεν είναι απομονωμένη από τη δημόσια υγεία και ασφάλεια ή την ασφάλεια προϊόντων, εγκαταστάσεων και διαδικασιών και οι ευθύνες των επιχειρήσεων δεν περιορίζονται στις δικές τους εγκαταστάσεις
* Αύξηση της στρατηγικής σημασίας της ΑΥΕ αφού αποτελεί ουσιώδες τμήμα της πτυχής "άνθρωποι", και συνεπώς δέσμευση της ηγεσίας στην επίτευξη στόχων που σχετίζονται με την προστασία της ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων
* Υιοθέτηση καινοτόμων μεθόδων και πρακτικών γενικά στην εταιρεία και επομένως και στον τομέα της προστασίας της υγείας και ασφάλειας
* Εξασφάλιση της συμμετοχής και δέσμευσης νέων ενδιαφερόμενων μερών
* Ενθάρρυνση της συμμόρφωσης της εταιρείας με το κανονιστικό και νομοθετικό πλαίσιο για την ΑΥΕ, δεδομένου ότι η πολιτική της ΕΚΕ μπορεί να αξιοποιεί την ΑΥΕ ως εργαλείο για τη βελτίωση της εταιρικής εικόνας και φήμης
* Επανατοποθέτηση των ζητημάτων της ΑΥΕ από το επίπεδο μιας εταιρείας σε ένα ευρύτερο πεδίο όπου θα αντιμετωπίζεται ως ένα κοινωνικό πρόβλημα που αφορά πολλά ενδιαφερόμενα μέρη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην επίτευξη συμμαχιών-ενώσεων με συντελεστές οι οποίοι δεν εμπλέκονται συνήθως σε ζητήματα ΑΥΕ καθώς και στην αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινωνικού συνόλου
Η εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) καθίσταται όλο και σημαντικότερη προτεραιότητα για τις επιχειρήσεις ανεξάρτητα από το μέγεθός τους και τον κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στον οποίο εντάσσονται, καθώς υποδηλώνει την ισόρροπη αντιμετώπιση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής επίδρασης της λειτουργίας μιας επιχείρησης. Η παραδοσιακή προσέγγιση για την υγεία και ασφάλεια δέχεται ισχυρές επιδράσεις από τις πολιτικές αυτές της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης καθώς αποκτά μία ευρύτερη γεωγραφική προοπτική και πλαισιώνεται με μη κανονιστικές ιδιωτικές πρωτοβουλίες.
Βιβλιογραφικές πηγές
1. Maria Jose Montero, Rafael A. Araque , Juan Miguel Rey (2009) Occupational health and safety in the framework of corporate social responsibility, Safety Science, 47, pp 1440-1445
2. European Agency for safety and health at work (2004) Corporate social responsibility and occupational safety and health, factsheet 54
3. Gerard I.J.M. Zwetsloot, Working on Safety Conference, 7-10 September 2010, Roros, Norway. Corporate Social Responsibility and Safety and Health at Work: Global Perspectives, Local Practices, Paper presented at workingonsafety.net, Roros, Norway, 7-10 September 2010
4. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (2003) Corporate social responsibility and working conditions
5. Zwetsloot G., Leka S., Jain A. (2008), Corporate Social Responsibility and Psychosocial risk management, chapter in The European Framework for Psychosocial Risk Management: PRIMA-EF
6. Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σχετικά με την εταιρική κοινωνική ευθύνη: μια συνεισφορά των επιχειρήσεων στη βιώσιμη ανάπτυξη, Βρυξέλλες, 2.7.2002, COM(2002) 347
7. Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, Μια ανανεωμένη στρατηγική ΕΕ 2011-14 για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, Βρυξέλλες, 25.10.2011, COM(2011) 681
8. Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ, Προσαρμογή στις αλλαγές της εργασίας και της κοινωνίας : μια νέα κοινοτική στρατηγική υγείας και ασφάλειας 2002-2006, Βρυξέλλες, 11.03.2002, COM(2002) 118
9. Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ: Προώθηση ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, Βρυξέλλες 18.7.2001, COM(2001)0366 |
