Πρόγραμμα Grundtvig της ΕΔΕΜ 

Mentoring: Φαίνεται ξενόφερτος όρος αλλά οι ρίζες του χάνονται στην Αρχαιότητα. Ο όρος είναι εμπνευσμένος από τον Μέντωρα, χαρακτήρα της Οδύσσειας. Στον Μέντωρα είχε αναθέσει ο Οδυσσέας την καθοδήγηση του γιου του Τηλέμαχου για να γίνει άξιος αντικαταστάτης του όσο αυτό έλειπε στον Πόλεμο της Τροίας. Στην Οδύσσεια ο Μέντωρας είναι πια πολύ ηλικιωμένος και φαίνεται να έχει χάσει την σοφία και την διορατικότητα που απαιτούν οι περιστάσεις, οπότε η Θεά Αθηνά παίρνει τη μορφή του και συμβουλεύει κατάλληλα–χωρίς να διατάζει- τον Τηλέμαχο τις κρίσιμες στιγμές.

Στο mentoring ο/η μέντορας, ο/η πιο έμπειρος σε ένα αντικείμενο /μια κατάσταση εκμαιεύει/ αναδεικνύει μέσα από συζήτηση με τον/την mentee –τον πιο νέος/νέα (με την έννοια ότι βρίσκεται στην αρχή μιας πορείας) -τις αδυναμίες του, τις διεξόδους που έχει, τις κατευθύνσεις που μπορεί να ακολουθήσει και τον/την βοηθά/στηρίζει στη διαδικασία αυτογνωσίας και στη συνέχεια στη χάραξη της πορείας του. Αν η Σωκρατική-μαιευτική μέθοδος είχε να κάνει με το 'ΗΘΙΚΟ' το mentoring χρησιμοποιώντας αυτό το εργαλείο του διαλόγου και της επικοινωνίας αναζητά με παρόμοιο τρόπο το 'ταιριαστό' για τον νέο-νέα. Σε αυτή τη σχέση ο/η μέντορας οδηγεί τη διαδικασία ανάλογα με την ανταπόκριση του/της mentee στον οποίο πιστώνεται το τελικό αποτέλεσμα, η ανάπτυξη και ωριμανσή του/της, μιας και αυτός/ή το καθορίζει με τη συμβολή του στη διαδικασία.

Η ΕΔΕΜ δραστηριοποιείται στο mentoring, και συγκεκριμένα στο mentoring στον εκπαιδευτικό/επαγγελματικό/κοινωνικό χώρο χρησιμοποιώντας το ως μέθοδο άτυπης υποστηρικτικής 'συμβουλευτικής' για τα κορίτσια και τις γυναίκες ώστε να τις ενδυναμώσει και να ξεπεράσουν στερεότυπα, εμπόδια και αναστολές στην σταδιοδρομία τους και στην κοινωνικοποίησή τους.

Από τον Αύγουστο 2010 έως και τον Ιούλιο 2012, η ΕΔΕΜ υλοποιεί με εταίρους από την Αυστρία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Ρουμανία το πρόγραμμα 'We:mentor': Gender equality through Mentoring'. Το πρόγραμμα αυτό στοχεύει στην ανταλλαγή εμπειριών, μεθόδων και κυρίως καλών πρακτικών όσον αφορά την υλοποίηση προγραμμάτων Mentoring σε κορίτσια και γυναίκες. Με όχημα το πρόγραμμα we:mentor οι πέντε παραπάνω φορείς του παραπάνω δικτύου θα δώσουν την ευκαιρία σε μέλη τους- με σχετική εμπειρία-εξειδίκευση να συναντηθούν, να ανταλλάξουν απόψεις και εμπειρίες και να συζητήσουν σε εφαρμοσμένες πρακτικές mentoring με θετικά αποτελέσματα σε κορίτσια και γυναίκες ώστε με την ολοκλήρωση του προγράμματος όλοι οι εταίροι να έχουν κερδίσει σε γνώσεις, εμπειρίες και πλουραλισμό.

Για αυτό το σκοπό το πρόγραμμα περιλαμβάνει τέσσερις διακρατικές συναντήσεις –μία εκ των οποίων στην Ελλάδα (Αθήνα). Οι τρεις πρώτες συναντήσεις έχουν πραγματοποιηθεί (στην Γερμανία (Μόναχο), στην Ρουμανία (Κονστάντζα), στο Ηνωμένο Βασίλειο (Σεφιλντ) ) και η τελευταία που θα φιλοξενηθεί στην Αθήνα στις 22-23 Ιουνίου 2012 με διοργάνωση της ΕΔΕΜ θα καταλήξει στα τελικά συμπεράσματα και τις καλές πρακτικές για την υλοποίηση προγραμμάτων mentoring για την επίτευξη ισότητας των φύλων στην εκπαίδευση, στην εργασία στην κοινωνία.

Συγκεκριμένα τα οι 4 διακρατικές συναντήσεις-workshops του προγράμματος είναι:

Τα βασικά σημεία των δύο πρώτων συναντήσεων παρουσιάζονται σε προηγούμενο άρθρο στην ιστοσελίδα της ΕΔΕΜ με τίτλο 'Ισότητα ευκαιριών μέσω Mentoring σε κορίτσια και γυναίκες'. Στη συνέχεια του άρθρου θα παρουσιαστούν τα βασικά σημεία της 3ης συνάντησης-workshop με τίτλο "Sharing Experience: How to Develop A Mentoring Programme for Women- Lessons Learned and Best Practise from UK Experience" όπως παρουσιάστηκαν από την εμπειρία του εταίρου από το Ηνωμένο βασίλειο στην υλοποίηση ενός προγραμμάτων mentroring κυρίως για επαγγελματική εξέλιξη :

Για να ξεκινήσει ο διάλογος και να αποκατασταθεί η επικοινωνία μεταξύ μέντορα και mentee οι σύγχρονοι-εθελοντές μέντορες –όχι επαγγελματίες της Συμβουλευτικής- επιλέγονται να έχουν κοινά στοιχεία με τους mentees νέους/νέες που θα συνεργαστούν. Έτσι είτε έχουν κοινές σπουδές, κοινό επαγγελματικό πεδίο, είτε κοινή κοινωνική αφετηρία, κοινά χόμπυ, παρόμοια φιλοσοφία ζωής, παρόμοιες εμπειρίες, παρόμοιους ή συμπληρωματικούς χαρακτήρες κλπ. Η διαδικασία 'ταιριάσματος' μέντορα και mentee, γνωστή ως 'matching' είναι το πρώτο και ίσως το πιο κύριο για την επιτυχία αυτής της διαδικασίας έργο που έχουν να κάνουν οι διοργανωτές ενός τέτοιου προγράμματος.

Πέρα από τυχόν κοινά σημεία που θα αναζητηθούν για το ταίριασμα μεντόρων και mentees, οι μέντορες πρέπει να έχουν και ορισμένα χαρακτηριστικά που βοηθούν την διαπροσωπική επικοινωνία καθώς είναι αυτοί που φέρουν το βάρος της διαδικασίας του mentoring. Θα πρέπει να είναι :

• Καλοί ακροατές, με δημοσιογραφική διάθεση που με διακριτικότητα προχωράει τη συζήτηση θέτοντας ερωτήσεις, αναφέροντας παραδείγματα, παρόμοιες καταστάσεις, φέρνοντας στην επιφάνεια όσα έχουν ήδη επιτευχθεί και οδηγώντας τον/τη συνομιλητή/συνομιλήτρια να εκφράσει προβλήματα, αδυναμίες, εμπόδια αλλά και να μοιραστεί τα σχέδια και τις βλέψεις του/ της.
• Εκτός από αυτά οι μέντορες πρέπει να διαθέτουν και οργανωτικά χαρακτηριστικά γιατί πρέπει να τηρούνται οι ώρες και η διάρκεια των συναντήσεων και αφού ανιχνευτούν οι ανάγκες του/της mentee να παρέχεται σχετική υποστήριξη και κατευθύνσεις (δικτυακοί τόποι, μεταπτυχιακά προγράμματα, ερευνητικά κέντρα εταιρείες για πρακτική άσκηση/εργασία κα).
• Και φυσικά θα πρέπει να έχουν την συναισθηματική ωριμότητα/ισορροπία να μην προβάλουν τις δικές τους επιθυμίες και απωθημένα στον/στην mentee αλλά να προσπαθούν να τις μάθουν να ψάχνουν/ να εκμαιεύουν τις δικές τους απαντήσεις γιατί οι εποχές και οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί. Επίσης, όπως θα πρέπει να έχουν την ευχέρεια να ξεκινήσουν και να προχωρήσουν αυτή τη διαπροσωπική σχέση θα πρέπει να γνωρίζουν πώς θα την σταματήσουν όταν η διαδικασία του mentoring έχει ολοκληρωθεί.

Τα περισσότερα από τα παραπάνω δεν είναι δυσκολότερα αλλά ούτε και ευκολότερα από τον χειρισμό των διαπροσωπικών μας σχέσεων στον επαγγελματικό και κοινωνικό χώρο φτάνει να δίνεται και από τα δύο μέρη (μέντορα και mentee) η πρέπουσα σημασία και ο σεβασμός στην άλλη προσωπικότητα. Η συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα mentoring δεν μπορεί να 'στριμωχθεί' σε ένα βεβαρημένο εργασιακό πρόγραμμα σαν κάτι 'εύκολο', 'επιπόλαιο' ή 'επιφανειακό' ούτε από τον/την μέντορα, ούτε από τον/την mentee. Φυσικά πριν την έναρξη των συναντήσεων τόσο ο/η μέντορας όσο και ο/η mentee θα παρακολουθήσουν σύντομη εισαγωγή στο mentoring και θα τους δοθεί σχετικό υλικό, ενώ ο συντονιστής του προγράμματος θα φροντίζει να ενημερώνεται για την πορεία των συναντήσεων (σε αυτό βοηθά και η γραπτή αναφορά στο τέλος κάθε συνάντησης).

Όταν αναφερόμαστε σε ένα πρόγραμμα mentoring για κορίτσια και γυναίκες, η υλοποίησή του από γυναίκες μέντορες –'μεντόρισσες'- παρέχει μια κοινή εκκίνηση σε μέντορες και mentees καθώς οι μεντόρισσες έχουν δικές τους ή κοντινές τους εμπειρίες για τις ιδιαίτερες δυσκολίες που ίσως συναντούν τα κορίτσια και οι γυναίκες σε έναν κλάδο ή σε μια κοινωνική ομάδα, είναι κοινωνοί των απαιτήσεων που έχει η κοινωνία από τις γυναίκες και του κλίματος που επικρατεί και φυσικά χρησιμοποιούν κοινούς κώδικες επικοινωνίας και συμπεριφορών. Φυσικά δεν λύνονται όλα τα προβλήματα όταν οι μέντορες που απευθύνονται σε κορίτσια και γυναίκες είναι γυναίκες γιατί πρέπει να δοθεί προσοχή και να ευαισθητοποιηθούν και οι ίδιες ώστε να μην αναπαράγουν στερεότυπα ή απωθημένα ανάλογα με τα δικά τους βιώματα ή πρότυπα. Βέβαια αυτός είναι ένα γεγονός που έχει πολλές πιθανότητες σαν συμβεί και όταν οι μέντορες είναι άνδρες.

Το πρόγραμμα 'We:Mentor' χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα της ΕΕ Grundtvig.

Όπως αναφέρθηκε η τελευταία διακρατική συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, 22-23 Ιουνίου 2012 και θα αφορά στη συζήτηση και αξιολόγηση των συμπερασμάτων από τις προηγούμενες συναντήσεις και στην εξαγωγή των τελικών συμπερασμάτων –καλών πρακτικών για mentoring σε κορίτσια και γυναίκες. Τα συμπεράσματα αυτά η ΕΔΕΜ θα εξειδικεύσει για γυναίκες μηχανικούς και για κορίτσια με έφεση στις θετικές επιστήμες και την τεχνολογία. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα 709 που παραχωρεί αφιλοκερδώς το ΤΕΕ στην οδό Νίκης 4, 7ος όροφος. Η είσοδος είναι ελεύθερη για όλους τους μηχανικούς, γυναίκες και άνδρες και για όσους ασχολούνται ή σκοπεύουν να ασχοληθούν με το mentoring την εκπαίδευση κλπ. Δείτε το πρόγραμμα της διακρατικής συνάντησης στην Αθήνα (Workshop 4).

Για την ΕΔΕΜ η συμμετοχή της σε αυτό το πρόγραμμα είναι πολλαπλά ωφέλιμη και θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη γιατί την εμπειρία και την τεχνογνωσία που κέρδισε από τις διακρατικές συναντήσεις θα την χρησιμοποιήσει και στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου δράσης της, διάρκειας δύο ετών με έναρξη την 1η Ιουνίου 2012 και τίτλο 'Οι γυναίκες διεκδικούν ενεργό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος-Η Οπτική του Φύλου στο περιβάλλον'. Στο σχέδιο δράσης συμπεριλαμβάνεται συμβουλευτική στήριξη προς τις Γυναίκες Μηχανικούς όσον αφορά στις επαγγελματικές τους επιλογές και κατευθύνσεις (κυρίως για εξειδίκευση σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, εξοικονόμηση ενέργειας κλπ) καθώς και συμβουλευτική στήριξη προς μαθήτριες Λυκείου που έχουν έφεση στις θετικές επιστήμες και τα μαθηματικά ώστε να ενημερωθούν για την περιβαλλοντική διάσταση των σπουδών και του επαγγέλματος του μηχανικού. Η συμβουλευτική αυτή στήριξη που θα βασιστεί στα συμπεράσματα από τα προγράμματα mentoring στα οποία έχει συμμετάσχει η ΕΔΕΜ αποσκοπεί, πέρα από την ευρύτερη και ορθότερη ενημέρωση των μαθητριών αλλά και των γυναικών μηχανικών για τον ρόλο των μηχανικών στην προστασία του περιβάλλοντος, να τις ενδυναμώσει, να τονώσει την αυτοπεποίθησή τους, ώστε όσες το επιθυμούν να επιλέξουν ελεύθερα να στραφούν σε αυτό το αντικείμενο πέρα από επαγγελματικά και κοινωνικά στερεότυπα, διακρίσεις και αποκλεισμούς.

Το mentoring ως εργαλείο προώθησης των ίσων ευκαιριών καθώς και οι καλές πρακτικές/τεχνικές για την υλοποίησή του που θα συνοψισθούν στη διάρκεια της 4ης διακρατικής συνάντησης θα παρουσιαστούν στην 1η συνάντηση των γυναικών μηχανικών που θα συμμετάσχουν στην υλοποίηση του παραπάνω σχεδίου δράσης η οποία έχει οριστεί για την 25η Ιουνίου 2012, 18:00 στο ΤΕΕ.